Թուրքիան պաղեստինյան խաղաքարտը չի հանձնում

Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Հաքան Ֆիդանը Դոհայում հանդիպել է Կատարի պաշտոնակից Մուհամեդ Աբդուռահման Ալ Թանիին:

Բանակցությունների ավարտին կողմերը համատեղ ասուլիս են անցկացրել, որի ընթացքում Կատարի արտգործնախարարը հայտարարել է, որ վճռականապես դեմ է խաղեստինցիների տեահանությանը:

Նա հավելել է, որ Կատարը պատրաստ է մոբիլիզացնել բոլոր հնարավորությունները, որպեսզի աջակցի Գազայի բնակչությանը եւ շարունակում է «կապի մեջ մնալ Թրամփի վարչակազմի հետ»:

Ինչ վերաբերում է Թուրքիային, ապա Հաքան Ֆիդանը պարզորոշ ասել է, որ Անկարան «լիովին դեմ է» ԱՄՆ նախագահի առաջարկին: Ավելի վաղ մամուլում տեղեկություն է տարածվել, որ Գազայի բնակիչներին տարհանելու, այդպիսով նրանց «դժոխքից փրկելու» առաջարկությամբ Դոնալդ Թրամփը դիմել է Եգիպտոսի նախագահին եւ Հորդանանի թագավորին:

Կատարի արտաքին գործերի նախարարի հետ բանակցություններից հետո Հաքան Ֆիդանը Դոհայում հանդիպել է պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ կազմակերպության քաղաքական թեւի ղեկավարությանը եւ հավաստիացրել, որ Թուրքիան Գազայի եւ Պաղեստինի անկախ պետության կառուցման հարցում հետեւողական է, մշտապես աջակցելու է պաղեստինցիների արդարացի պահանջներին:

Ուշագրավ է, որ Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարը Դոհա է մեկնել եւ ՀԱՄԱՍ-ի առաջնորդներին հանդիպել նույն օրը, երբ Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նաթանյահուն ուղեւորվել է Վաշինգտոն, որտեղ փետրվարի 3-ին ծրագրված է նրա հանդիպումը Միացյալ Նահանգների նախագահ Դոնալդ Թրամփի հետ:

Իսրայելի վարչապետն առաջին օտարերկրյա պաշտոնյան է, որ հյուրընկլավում է Սպիտակ տանը: Դոնակդ Թրամփն ԱՄՆ նախագահի պաշտոնը ստանձնել է երկու շաբաթ առաջ եւ Իսրայելի վարչաեպտի հետ նրա բանակցությունների արդյունքներով, երեւի, հնարավոր կլինի դատել Միացյալ Նահանգների մերձավորարեւելյան քաղաքականության մասին:

Գազան պաղեստինցի բնակչությունից մաքրելու նրա գաղափարը, կարելի է ասել, արաբական երկրներում աջակցություն չի ստանա: Ըստ տեղեկությունների, Իսրայելի վարչապետից հետո Թրամփը պատրաստվում է հյուրընկալել Հորդանի թագավոր Աբդալլա Երկրորդին: Թուրքիայի արտգործնախարարի Սաուդյան Արաբիա, ապա Կատար այցը, Դոհայում ԱՄՆ նախագահի նախաձեռնությունն անընդունելի որակող հայտարարությունները վկայում են, որ Անկարան պաղեստինյան խաղաքարտը ձեռքից բաց չի թողնելու:

Թուրքիան, իհարկե, սեփական շահերը եւ հաշվարկներն ունի եւ ձգտում է ԱՄՆ մերձավորարեւելյան քաղաքականության օրակարգ բերել Սիրիայի անդրեփրատյան տարածքներից ամերիկյան զինվորականների դուրսբերման հարցը: Բայց, ամենայն հավանականությամբ, Էրդողանը դրա դիմաց չի գնա Գազան լիովին Իսրայելի տնօրինությանը հանձնելու գործարքի:

Թուրքական մամուլի հրապարակումներից դատելով՝ Էրդողանը դեռեւս շարունակում է Քրդական բանվորական կուսակցության ցմահ ազատազրկման դատապարտված առաջնորդ Օջալանի հետ կուլիսային բանակցությունները: Որոշ աղբյուրներ հույս են հայտնում, որ Օջալանը մինչեւ փետրվարի վերջը հանդես կգա հայտարարությամբ եւ ՔԲԿ-ին կոչ կանի զենքը վայր դնել:

Եթե այդ նախագիծն աշխատի, ապա Սիրիայի հյուսիս-արեւելքում ամերիկյան երկու հազարանոց զորախմբի մնալ-չմնալու հարցն այնքան ակտուալ չի լինի, որպեսզի Թրամփն Էրդողանին Գազայի հարցում դաշնակից ունենա:

Թուրքիան պատրաստվում է 2028թ. նախագահական ընտրությունների: Գրեթե որոշված է, որ Էրդողանը երրորդ ժամկետով թեկնածու է առաջադրվելու: Այդ իրավիճակում նա իսլամական համերաշխությունը խաթարող որեւէ քայլի չի դիմելու: Ըստ երեւույթին առաջիկայում նա նոր որակ է հաղորդելու նաեւ Ադրբեջանի հետ ռազմավարական համագործակցությանը: Այս համատեքստում բարդ է մնալու հայ-թուրքական երկխոսությունը:

Թիվ 1 սյունակ, Վահրամ Աթանեսյան