Արսեն Բաբաջանյանի կամերային օպերան՝ «Ցտեսություն, Ծիտ» վեպի հիման վրա

Երբ միմյանց են հանդիպում կոմպոզիտոր Արսեն Բաբաջանյանի եւ գրող Արամ Պաչյանի ստեղծագործությունները, ծնվում է ինքնատիպ մի կամերային օպերա, որը հավակնում է դառնալ եկող տարվա ամենասպասված պրեմիերաներից մեկը ոչ միայն հայ, այլեւ արտասահմանցի երաժշտասերների շրջանում:

Գերմանիայում ապրող եւ ստեղծագործող կոմպոզիտորը 2020 թվականի փետրվարին Մյունխենում առաջին անգամ կներկայացնի իր «Ցտեսություն, Ծիտ» կամերային օպերան: Արսեն Բաբաջանյանի խոսքով` նոր գործը հեռու է լինելու դասական օպերայի ձեւաչափից, օգտագործվելու է նաև էլեկտրոնային երաժշտություն, իսկ բեմում հանդես են գալու երգիչ, դերասան, պարող ու ընթերցող: BRAVO.am-ը երիտասարդ կոմպոզիտորի հետ զրուցել է առաջիկա պրեմիերայի, Արամ Պաչյանի հետ համագործակցության, արտասահմանում ապրելու եւ ստեղծագործելու, Հայաստանում նախատեսվող ծրագրերի եւ հետաքրքիր այլ մանրամասների շուրջ:

– Նախ հետաքրքիր է՝ ինչպե՞ս ծնվեց Արամ Պաչյանի «Ցտեսություն, Ծիտ» վեպի հիման վրա կամերային օպերա ստեղծելու միտքը:

– Վաղուց ցանկություն ունեի երաժշտական թատրոնի ժանրում աշխատելու, եւ երբ ստեղծվեց կամերային օպերա գրելու հնարավորությունը, որոշեցի անպայման հայ արդի հեղինակի անդրադառնալ: Քանի որ Արամ Պաչյանի գրականությանը լավ ծանոթ եմ եւ շատ բարձր եմ գնահատում, hետեւաբար, ընտրությունս կանգնեց հենց նրա ստեղծագործության վրա:

– Ե՞րբ եք առաջին անգամ ծանոթացել նրա վեպին, եւ ինչպիսի՞ն էին տպավորությունները:

– Տարիներ առաջ, երբ արդեն Մյունխենում էի բնակվում, որոշեցի ծանոթանալ հայ ժամանակակից գրողներին, եւ Հայաստանում բնակվող ընկերներիցս մեկին՝ Կարինե Հարությունյանին հարցրի, թե ինչ խորհուրդ կտա ընթերցել: Նա էլ ասաց՝ «Որպեսզի սկզբից հանկարծ չհիասթափվես, սկսիր Պաչյանից», եւ մի շարք այլ հեղինակների ստեղծագործությունների հետ ուղարկեց նաեւ Պաչյանի գրքերը: Եվ իսկապես՝ շատ հավանեցի: Սկսեցի հենց «Ցտեսություն, Ծիտ» վեպից, եւ այն խորապես տպավորեց ինձ: Հիշում եմ, որ այդ օրերին մտմտում էի՝ արդյոք գալիք ազատ ժամանակահատվածում Հայաստան մեկնեմ, թե ոչ, եւ գիրքը շարժառիթներից մեկը դարձավ, որպեսզի տոմս գնեմ:

– Իսկ ովքե՞ր են ներգրավված ստեղծագործական թիմում, մասնավորապես՝ Արամ Պաչյանը մասնակցություն ունի՞ նախագծին:

– Ստեղծագործական-աշխատանքային թիմը բավական մեծ է: Նախապատրաստական աշխատանքներն ու ադմինիստրատիվ գործունեությունը ամբողջությամբ կատարում է «Artconcept» միջազգային ասոցիացիան: Հենց այս կազմակերպության աշխատանքի շնորհիվ էլ հնարավոր դարձավ համագործակցություն հաստատել Մյունխենի քաղաքապետարանի հետ, որը հանդիսանում է նախագծի հիմնական ֆինանսավորողը: Բացի այդ, մեզ աջակցում է Գերմանիայում Հայաստանի դեսպանությունը, ինչի համար անձամբ շնորհակալ եմ դեսպան Աշոտ Սմբատյանին:

Ստեղծագործական անձնակազմի հիմնական կորիզն են կազմում մյունխենաբնակ խորեոգրաֆ ու պարուհի Լյուբա Ավվակումովան, Արամ Պաչյանը, վիզուալ արտիստ Եվա Մուրադյանը եւ ես: Հիմնականում բոլոր գեղարվեստական հարցերն այս կազմով ենք քննարկում: Թիմային աշխատանքին նպաստում է այն, որ մեզ հաջողվեց հայ երիտասարդ գործիչների համար ռեզիդենս կրթաթոշակ ստանալ Մյունխենում, եւ նրանց՝ այստեղ ներկա գտնվելու շնորհիվ կարողանում ենք առավել արդյունավետ աշխատել:

Մայիսի 2-ին եւ 3-ին ունեցանք առաջին ներկայացումները: Երկու միջոցառումների կոնցեպտն էլ Արամ Պաչյանին էր պատկանում: Երկրորդում նա նաեւ հանդես էր գալիս ընթերցողի դերում: Պետք է նշեմ, որ երկու միջոցառումներն էլ հանդիսատեսի կողմից ընդունվեցին մեծ ոգեւորությամբ: Տպավորված էին թե՛ ներկայացումներից, թե՛ Եվա Մուրադյանի անիմացիայից եւ հաջորդ օրը ցուցադրված լուսանկարներից ու էսքիզներից, որոնք հիմնականում արված էին Երեւան եւ Մյունխեն քաղաքների թեմաներով:

Ավելին՝ bravo.am