ՄԱԿ-ի ԳԱ 79-րդ նստաշրջանի ելույթում Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարար Բայրամովը հակադարձել է համաձայնեցված նախաբանի եւ հոդվածների հիման վրա հարաբերությունների կարգավորման պայմանագիր ստորագրելու մասին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի առաջարկին: «Թերի խաղաղություն հնարավոր չէ»-ասել է նա:
Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը մերժում է COP 29-ին ընդառաջ Հայաստանի հետ նույնիկ քաղաքական-հռչակագրային բնույթի որեւէ փաստաղթի, այսպես կոչված՝ «շրջանակային համաձայնագրի» ստորագրումը, ինչի ակնկալիք կար մանավանդ «պայմանագիրը նախաստորագրելու հնարավորության» մասին Իլհամ Ալիեւի ամիսներ առաջ հնչեցրած գաղափարի ֆոնին:
Ըստ երեւույթին, Բաքուն Կլիմայի հարցերով խորհրդաժողովից լուրջ ակնկալիքներ չունի: Հակառակ դեպքում շրջանառության չէր դնի «առանց Հայաստանի սահմանադրության փոփոխության խաղաղության պայմանագիր անհնար է ստորագրել» թեզը, որ բոլոր առումներով անհիմն է եւ անընդունելի:
Բայց «թերի խաղաղություն հնարավոր չէ» մոտեցումը հնարավորություն է տալիս, որպեսզի Հաայստանը բերի ավելի ծանրակշիռ նախապայման. հնարավոր չէ նաեւ միակողմանի ապառազմականացում, անվտանգությունը պետք է հենվի միասնականության եւ անբաժանելիության սկզբունքի վրա:
Պայմանագրում կա՞ հոդված, որ վերաբերում է հետկոնֆլիկտային Ադրբեջանի եւ Հայաստանի անվտանգության փոխկապակցվածությանը: Ընդհանուր ձեւակերպումը, որ, երեւի, ինչ-որ հոդվածում առկա է, որ կողմերը հրաժարավում են ուժի կամ ուժի սպառնալիքի կիրառումից, ոչինչ չի տալիս:
Ադրբեջանի նախագահի արտաքին քաղաքական հարցերով օգնական Հաջիեւն ասել է, որ Հայաստանի համար նախընտրելի է լինել չեզոք, ոչ բլոկային պետություն: Ֆորմալ առումով ոչ բլոկային է նաեւ Ադրբեջանը, բայց ռազմական համագործակցության եւ փոխադարձ օգնության մասին պայմանագրային պարտավորություններով կապված է տասնյակ երկրների հետ:
Հայաստանը նույնպես կարող է հրաժարվել ՀԱՊԿ-ից, բայց ռազմատեխնոլոգիական համագործակցության պայմանագիր կնքել, թեկուզ, Ղազախստանի կամ Բելառուսի, կամ աշխարհի ցանկացած այլ երկրի հետ, որ պատրաստ կլինի դրան:
Պատրա՞ստ է Ադրբեջանը զինաթափման, հայ-ադրբեջանական սահմանի եւ հարակից տարածքների կարդինալ ապառազմականացման: Որեւէ պայմանագիր այս հարցին լուծում տալ չի կարող, նման իրավիճակի հասնելու համար կողմերը պետք է ունենան դիվանագիտական, կոմունիկացիոն, առեւտրա-տնտեսական եւ հումանիտար ոլորոում համագործակցություն, որպեսզի ձեւավորվի փոխադարձ վստահություն:
Նույն կերպ ֆորմալ խաղաղությունից մինչեւ իրական ճանապարհը կարող է ձգվել տարիներ, նույնիսկ տասնամյակներ: «Փաթեթային կարգավորում» անհնար է, գործընթացը պետք է մեկնարկի առաջին քայլից: Այս առումով լակմուս է սահմանազատման հանձնաժողովների Կանոնադրության վավերացումը: Բաքուն ակնհայտորեն ժամանակ է ձգում:
