Ամուլսարում 1954 թվականին հայտնաբերվել է ուրան. Անդրիաս Ղուկասյան

«Հայաստանում դեռևս 1952-54 թվականներին Ամուլսարում կատարվել էին երկրաբանական, հետախուզական աշխատանքներ և հայտնաբերվել էր ուրան։ Ըստ այս զեկույցի, որը հիմա իմ ձեռքում է, որը ես բերեցի վարչապետին փոխանցելու համար, 76 տոննա ուրան (բավականին մեծ քանակ) է հայտնաբերվել  1954 թվականին, և, ըստ էության, այդ տարածքը, որտեղ դա հայտաբերվել է, պատկանում է «Լիդիան Արմենիա»-ին, և այնտեղ «Լիդիան Արմենիան» իր աշխատանքներն է ծավալում», – հրավիրված ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց քաղաքական, հասարակական գործիչ Անդրիաս Ղուկասյանը։

Ղուկասյանը ներկայացրեց զեկույցը՝ այն պատրաստվել է 1954 թվականին, եղել է հույժ գաղտնի, 4 օրինակով, որոնցից երկրորդ օրինակի պատճենն է իր մոտ, այն հասել է իրենց մի խումբ գիտնականների կողմից՝ անցյալ տարի, երբ ԷԼԱՐԴ-ի փորձագիտական եզրակացությունը  հանրային դարձավ, և «Հայ կառուցողական» կուսակցությունն ակտիվ ներգրավված էր փորձագիտական եզրակացությունը հանրայնացնելու գործում։ Եզրակացության մեջ բացակայում էր որևէ հիշատակում ուրանի վերաբերյալ, ինչի պատճառով գիտնականները իրենց են փոխանցել զեկույցի պատճեն՝ խնդրելով հրապարակել։

«Քանի որ մենք ողջամիտ ակնկալիքներ ունեինք, որ ԷԼԱՐԴ-ի եզրակացությունից հետո կասեցվելու է «Լիդիան»-ի հանք օգտագործելու իրավունքը, մենք այդ ժամանակ սա չհրապարակեցինք։ Այսօր կարևոր ենք գտնում սա հրապարակել, քանի որ տեսնում ենք՝ կա մտադրություն այդ հանքը վերաբացել, այդ աշխատանքները վերսկսել և, ըստ մեզ, այս ինֆորմացիան կարևոր նշանակություն ունի թե՛ մեր քաղաքացիներ համար, թե՛ մեր պետական մարմինների համար», – ասում է Ղուկասյանը։

Նա նշում է՝ Ամուլսարի անունը վկայում է, որ այդ տարածքում կենդանաբանական աշխարհ չի եղել, և ժողովուրդն այդ անվանումն է տվել սարին, այսինքն «ռադիոակտիվ սար է»։ Այսօր դրված խնդիրը ռադիոակտիվ սարը պահպանելը չի, այլ վերացնել այն վտանգները, ռիսկերը, որ սպառնում է ողջ ժողովրդին։

Քրիստինե Հովսեփյան